پرنده این هفته باغ پرندگان اصفهان مرغ بهشتی (تراکو – Turaco)

نام پرنده: مرغ بهشتی (تراکو – Turaco)

نام علمی: Musophagidae

خانواده:  Musophagidae (موزخواران)

اندازه :  متوسط‌جثه با طول بدن بین ۴۰ تا ۷۵ سانتی‌متر  متغیر

وزن:  بین ۲۶۰ تا ۳۸۰ گرم

تغذیه : عمدتا گیاه خوار (میوه ها به خصوص موز و انجیر، برگ ها، جوانه ها و گل ها) و به ندرت حشرات

زیستگاه : زیستگاه اصلی آنها جنگل‌های بارانی، جنگل‌های کوهستانی و نواحی با درختان متراکم و بوته‌زارهای جنگلی است.

کشورها: از جمله می‌توان به کشورهای جنوب صحرای آفریقا مانند کنیا، تانزانیا، اوگاندا، غنا، کامرون، آفریقای جنوبی

طول عمر : بین 10 تا 15 سال

تراکوها با رنگ‌های خیره‌کننده سبز زمردی، آبی و بنفش در میان پرندگان آفریقا بی‌نظیر هستند، اما جذاب‌ترین ویژگی آن‌ها منشأ این رنگ‌هاست. برخلاف اکثر پرندگان که رنگ پرهایشان ناشی از ساختارهای نانویی یا رنگدانه‌های معمولی است، تراکوها از دو رنگدانه مس‌دار نادر به نام‌های “توئراکووریدین” (قرمز) و “توئراکووردین” (سبز) استفاده می‌کنند؛ این رنگدانه‌ها در جهان پرندگان منحصر به فردی هستند و اگر یک پر قرمز آن را در آب بشویید، به‌طور نمادین آب کمی به رنگ قرمز درمی‌آید! همچنین، آن‌ها دارای کاکلی براق بر روی سر و پاهای زیکوداکتیل (دو انگشت رو به جلو و دو انگشت رو به عقب) هستند که به آن‌ها امکان حرکتی چابک و سریع در میان شاخه‌های درختان جنگل‌های آفریقا را می‌دهد. تراکوها معمولا پروازگر قدرتمندی ندارند؛ بیشتر دوست دارند از شاخه‌ای به شاخه‌ی دیگر سر بخورد یا بپرد تا اینکه مسافت‌های طولانی را طی کند. اما به شدت پرندگان فرز و چابکی هستند. این پرندگان معمولا  رابطه ی خوبی با انسان نداشته و به عنوان پرندگان خانگی گزینه های مناسبی نیستند.

وجه تسمیه نام تراکو:

نام عمومی “تراکو” (Turaco): این نام از واژه‌ی بومی آفریقایی “تو-راکو” (To-Rako) گرفته شده است.

نام علمی تیره “Musophagidae”: از زبان لاتین آمده و به معنای واقعی کلمه “موش خوار” است! (Mus = موش، phaga = خوردن). این نام بر اساس یک اشتباه اولیه‌ای است که طبیعت‌شناسان اروپایی در مورد رژیم غذایی این پرنده مرتکب شدند. در واقعیت، تراکوها کاملاً گیاهخوار هستند و موش نمی‌خورند.

نام فارسی: در فارسی به آنها “ککلیک” یا “تراکو” گفته می‌شود. نام “ککلیک” به دلیل صدای متمایز آنهاست.

جالب است بدانید که بومیان آفریقا این پرنده را نوید دهنده نزول باران می دانند چرا که قبل از بارش باران پر صدا تر شده و آواز بیشتری می خوانند.

فصل تکثیر: تولیدمثل این پرنده در اوایل فصل بارانی است. جالب تر اینکه این پرنده تک جفتی است. و در دوره جفت‌گیری، پرنده نر و ماده کنار یکدیگر آشیانه‌ای را می‌سازند و در این حین پرنده نر، به پرنده ماده غذا می‌دهد. این پرندگان عشق بازی بسیار زیبایی با پرواز شاخه به شاخه و آواز خوانی دارند و  در هر فصل 2 تا 3 تخم می‌گذارند و پدر و مادر به نوبت بر روی تخم‌ها می‌خوابند تا زمان از تخم درآمدن جوجه‌ها فرارسد. مدت‌زمان لازم برای از تخم درآمدن تراکو ها بین 21 تا 24 روز است. مدت‌زمانی که این جوجه ها توسط پدر و مادر محافظت می‌شوند، چهار هفته است. و پس از این مدت جوجه مرغ بهشتی شروع به پرواز می‌کند. سپس در شش هفتگی تصمیم می‌گیرد که در گله بماند یا آن را ترک کند.

تعداد گونه ها: این پرندگان دارای 23 گونه ی متفاوت هستند که برخی از آنها مثل تراکو سبز و بنفش و …  در ایران دیده شده اند .